6 - NOGAY ŞAY - AYAKŞAY

ŞÖYÜN ÖTPEK YASAGANLAR, NOGAY ŞAYNI SALPIRATALAR.

Nogay çay tarifi

Sütlü, tuzlu, karabiberli, kaymaklı çay :)

Normal kara çay bir tencere de kaynayan suya atılır göz kararı bir yemek kaşığından fazla .. ve 5 10 dakika kadar kaynatılır. 

video da gördüğünüz Yukardan aşağıya dökme işlemine ''SALPIRATMA'' denir ve çay salpıratılır . 

iki şömüş ( kepçe) kadar süt konulur içine ve tekrar salpıratılır. 

Son olarak tuz karabiber eklenir ki isterseniz toz kahve de katabilirsiniz güzel oluyor 

Eski zamanlarda dövülmüş ceviz tahin pekmez kaymak ki Kafkas Nogayları halen kaymaklı yaparlar çayı. değişik malzemeler de girer çayın içine oldukça şifalıdır bence :))

İçtiğiniz zaman çay tadını hiç almıyorsunuz o yüzden aklınıza hemen normal şekerli çayın tadını getirmeyin .. tamamen başka birşey  :))

İyi seyirler umarım faydalı olur

TARİF VE VİDEO : ELİF YILMAZ

Ayakşay da deniyor, ayak eski türkçede kadeh,çanak,kase anlamına geliyorbir kapta çay suda demlenir

demlendikten sonra üzerine süt ilave edilip karıştırılır
ve sütlü çay kaynamaya bırakılır
çay kaynayınca bir kepçeyle alına döküle havalandırılır bu işleme sapırtma deniyor
bu şekilde kaynamanın önüne geçilir, çünkü süt iyice demini almadan kaynayıp taşmaya meylediveriyor
bu şekilde karıştıra/sapırta kaynatmaya devam edilir
süt iyice demini alınca karabiber ve tuz ilave edilip bir kez daha kaynatılıp alınır
kaselere dökülür, bu kaselere tasayak deniyor

nogay çayın üzerine kaymak veya tereyağ konup servis yapılır

bundan başka ağız tadına göre 
tahin, ezilmiş ceviz vs ilave edilebilir

ayrıca nogay çaya ekmek, yufka, kalakay vs doğranabilir zevkinize göre

 içinde mutlaka ekmek olması gerekir ama sert olması lazım ki sıcak çayın içinde hamurlaşmaması lazım.

afyon sandıklı yeni belkavak eski nayman köyünde nogayşay usulü:
süt içine kahve konur  ve kaynatılır
(eskiden kahve bulunmadığı dönemlerde nohut kahveside konuluyormuş)
kaynadıktan sonra tuz atılır, üzerine kaymak tereyağ konur 



Derleyen: Nafiz Gönlüşen  Kaynak: Aynur Gönlüşen 

Nogay çay adetlerde yerini almıştır; Doğum sırasında bir taraftan mamelek (un helvası) yapılır. Doğum sırasında ailenin yaşlı hanımları toplanır. Bu mamelekten herkese ve yeni doğum yapmış anneye (süt olması için) ikram edilir. 
Ayrıca Nogay çayı içilir.

netten bulduğum bir nogay çay fıkrası

NOGAY ŞAYI...

         Aklını coytkan Tatar  Ruh Sağlığı Hastanesinde  iyileşken dayın turur...

         Hekimler ;

         -Aklıgını  coytkan edin ; biraz aruvsun...Seni mından cibereyik...dep aytarlar...

         Tatar bek süyünür...

         Hekimler, aklını coytkan ama aruv bolganına inandıkları Tatarga sorganlar ;

         -Mından ketgende, dışarıda ilk iş ne yasıycaksın? Derler..

         -Bek özledim...Nogay Şayı içecekmen...der...

         Hekim sorgan;

         -Kayday yasanır  NOGAY ŞAYI?

         Aklını coytkan tatar başlar anlatmaga ;

         -Bır tencerege su kuyorman...İşine şay atarman...İçine süt katarman...İşine karabiber, tahaan , taze yağı da kuyup içermen...

         Hekimler ;

         -Bu akay coytkan aklını taaa tabamagan ...der...

         Tatarı hastaneden cibermegenler...

nette bulduğum bir başka tarif
.Sizlere NOGAY ÇAYIMIZIN tarifini veriyorum.beş veya altı kişilik tarif.Malzemeler.Yarım kg. su 1 kg. süt 1 yemek kaşığı çay.3 Yemek kaşığı tahin. Tuz ve karabiber.YAPILIŞI.Tencere içine su ve çay konularak kaynatılır.Kaynadıktan sonra sütü ilave ederek bir süre daha karıştırarak kaynatılır.Karıştırarak kaynatma bittikten sonra süt süzgecinden süzerek başka bir tencereye aktarılır.3 kepçe çayı başka bir tas içerisine dökerek biraz soğutulur.Soğuduktan sonra tahinimizi bu tasın içine dökerek iyice özeyiniz.Özediğiniz bu tahinli karışımı tencerenin içine dökerek isteğe göre tuz ve karabiberini atarak karıştırınız.Çayımız servise hazır.BİTMEDİİİ.Çayın yanında kalakay veye dilimlenerek kızartılmış köy ekmeği ve közlenmiş biber.Yemek kaşığının ucuyla birazda köy tereyağı çayın içine karıştırın afiyet olsun.Dikkat edilecek hususlar.Nogay çayını kesinlikle bardakta değil normal tasla için.İster kaşık kullanın ister su içer gibi tastan öyle için.Eskiden nogay çayını içmekte kullanılan kaşığın adına ŞOMAKAY derlerdi..

AKIN KÖYÜNDE ŞIRBOREKMEN AYAKŞAY


Hilmiye Evgin
sütün içine demli çay tuz karabiber tereyağ katıp kaynatıyorum isteyen bardakla isteyen kasede ekmek doğrayıp yiyor benim bildiğim bu
Aynur Demir
Dogru yapıyorsun ben kacak caydan yapiyorum zencefil kakule hel karanfil tuz kaynatiyorum guzel oluyor





NOGAY YEMEKLERİ
BÖRTENKE ŞAY - NOGAY ŞAY
Sapırsan’, sarı balavız,
Nogay şayım, sarı şay.
Onsız künim menim yok,
Denimi yakkan sarımay.

Nogay şayım, nogay şay,
Bal-sekerden dämli şay,
Denge läjin-däri şay,
Därim menim-nogay şay

Kalempiri kokıgan,
Burışı-tuzı tatıgan,
Katıgı kaymak katılgan,
Läjin tuvılma nogay şay

Börtip, börtip kaynagan,
Bozaday tasıp oynagan,
Ädem işip toymagan,
Börtenke şay-nogay şay.

Nogay şayım sarı şay,
Denge darman-däri şay,
Nogayımnın’ ası-şay,
Aslarımnın’ bası-şay.

KABARIP ŞİŞEN ÇAY- NOGAY ÇAY
(Kepçe ile) karıştırsan sarı balmumu (görünümünde),
Nogay çayım, sarı çay.
Onsuz (geçen) günüm yok benim,
Tenimi (bedenimi) yakıp tutuşturan (sonsuz istek) sarı yağ

Nogay çayım, nogay çay,
Bal-şekerden lezzetli çay,
Bedene derman-şifa çay,
Şifa kaynağım benim-nogay çay.

Karanfili kokan,
Biberi-tuzu tadan (tadını almaya kalkışmak)
Katığı (lezzeti artırmak için katılan süt) kaymak katılan,
Şifa (çare, çözüm) değilmi nogay çay.

Kabarıp, şişip kaynayan,
Boza (içecek) gibi taşıp oynayan,
İnsanın içip doyamadığı,
Kabaran çay-nogay çay.

Nogay çayım sarıçay,
Bedene derman-şifa çay,
Nogayımın aşı-çay,
Aşlarımın (en) başındaki-çay

Avtor şayır SUYuN KAPAEV